Daadkrachtige vrouwen met een positieve instelling, die kom ik veel tegen in mijn praktijk. Zo ook deze vrouw, laat ik haar Janine noemen. Rechte rug, de glimlach gebeiteld op het gezicht. Terwijl ze haar verhaal doet, moet ik denken aan Barrie Stevens, jurylid bij de Soundmixshow van de jaren 80, die steevast alle kandidaten met een brede glimlach en zwaar Engels accent aanmoedigde: ‘Voorrwwal Doorrwwgaan!’.
Dat lijkt ook de mentaliteit van Janine. Zelfs als ze (weer) een onmogelijke klus op zich heeft genomen en haar lichaam protesteert. ‘Niet zeuren, schouders eronder’. Met die instelling heeft ze heel wat bereikt. Mooie baan, mooi gezin. Tot ze merkt ‘Ik voel me zo leeg. Ik heb er helemaal geen plezier meer in’. Voor zo’n positief ingesteld iemand, die niet wil zeuren, is dat al heel wat om toe te geven. Ook heeft ze allerlei lichamelijke klachten die de dokter niet heeft kunnen oplossen. Ze voelt dat er iets moet veranderen. Maar wat?
Geen probleem!
Als ik situaties met haar bespreek, valt me op dat zij nergens een probleem in wil zien. Iemand die zich niet aan afspraken houdt? Ach, ze snapt wel dat het voor die persoon lastig is. Eventuele boosheid of irritatie smoort ze in begrip. Te weinig capaciteit voor een project? Ach, dan loopt zij wel twee keer zo hard! Liever zichzelf overschatten dan de discussie aangaan met het management dat het zo niet kan. Toegeven dat iets niet lukt? Welnee, gewoon een tandje erbij!
'Superwoman'
We onderzoeken wanneer zij zichzelf deze identiteit van ‘positieve superwoman’ heeft aangemeten. Moeilijke situaties in haar jeugd deden haar ‘besluiten’: ‘ik wil geen negativiteit meer in mijn leven en ik wil sterk zijn’. Het machteloze kind voelde zich daardoor groot, en had het gevoel dat het controle had over haar situatie. En als extra bonuspunten leverde deze houding waardering van anderen op ‘Jij bent altijd zo positief, fantastisch!’. Dat gevoel van controle en waardering, is winst die je niet zomaar opgeeft.
Positief zijn is toch zeker alleen maar goed?
‘En wat kost je dit?’ vraag ik haar. Ze kijkt me oprecht verbaasd aan ‘Hoezo, positiviteit is toch alleen maar goed?’ Gaandeweg gaat ze zien dat er wel degelijk een kostenplaatje schuilgaat achter het eeuwig glimlachen, voor anderen zorgen en werk voor anderen opknappen. Emoties als boosheid, teleurstelling, verdriet, jaloezie en ergernis kan ze nauwelijks registreren. En ook signalen die haar lichaam geeft als iets niet oké is, voelt ze nauwelijks. Door de roze bril lijkt alles prima, ook als het dat niet is. Janine heeft te lang niet ingegrepen in situaties die haar uitputten.
Ballen onder water houden
Negatieve emoties zijn belangrijke boodschappers. Ze geven je het signaal dat je in actie moet komen. Als je negatieve emoties wegdrukt, negeer je belangrijke informatie. Daarnaast kost het continu wegdrukken van negatieve gevoelens onbewust veel energie. Net als wanneer je ballen onder water probeert te houden. Ook zorgen onderdrukte emoties ervoor dat je lichaam voortdurend stresshormonen aanmaakt.
Vervreemd raken van je ‘zelf’
Het onderdrukken van onze gevoelens gebeurt bij mannen én vrouwen. Ik kom het regelmatig in mijn coachpraktijk tegen. Wat in de kindertijd ontstaat, wordt een gedragspatroon dat we meenemen in ons volwassen leven. De arts, trauma- en verslavingsdeskundige dr. Gabor Maté beschrijft in zijn boek ‘De Mythe van Normaal’ hoe het wegdrukken van emoties en behoeften allerhande stressreacties in het lichaam creëert, met pychische en lichamelijke klachten tot gevolg.
Hij beschrijft ook hoe vrouwen nog verder van zichzelf afgesneden raken door hardnekkige, genderspecifieke sociale conditionering. Vrouwen verinnerlijken de verwachting van onze maatschappij dat ze verantwoordelijk zijn voor de zorg voor anderen, dat ze de lieve vrede moeten bewaren. Zo raken ze nog verder vervreemd van hun eigen emoties en behoeften.
In een put springen
Het (opnieuw) toelaten van negatieve gevoelens kan heel beangstigend zijn. Alsof je in een diepe donkere put springt. Je weet niet hoe diep precies en wat je er aan zult treffen. En hoe kom je die put weer uit? Logisch dus, dat je daar op eigen houtje niet aan begint.
Met mijn begeleiding durft Janine het aan.
Ze leert om bij vervelende gevoelens stil te staan, het ongemak dat ermee gepaard gaat te verdragen. Rustig ademen en dan bij zichzelf nagaan: ‘Wat is dit gevoel en wat wil het mij vertellen?’
Tijd voor andere muziek dan die grijsgedraaide plaat
Zodra ze naar haar gevoel wil luisteren, stuurt haar brein uiteraard meteen de oude vertrouwde boodschappen ‘Je kunt alles aan, zeur niet!’ en ‘Als je nu hier tegenin gaat, bederf je de sfeer’. Maar Janine weet inmiddels dat deze boodschappen een resultaat zijn van de neurale circuits die in haar hersenen werden geprogrammeerd toen ze nog een kind was. Als gevolg van omstandigheden waar ze geen controle over had.
In plaats van dat deze gedachten haar helemaal overnemen, kan ze er nu van een afstandje naar kijken. ‘O ja, daar zijn ze weer’. En een keuze maken: ‘Laat ik mijn actie nu door deze gedachten bepalen of kies ik voor iets anders?’ Het lukt haar nu om ‘nee’ te zeggen en voor haar eigen behoeften op te komen. Stap voor stap leert ze zo haar hersenen dat ze niet hoeven toe te geven aan het verhaal van die oude grijsgedraaide plaat.
-------------------------------------------------------------------
En hoe zit dat bij jou? Op welk moment voelde jij deze week een ‘nee’ dat je hebt onderdrukt? Wat geloof jij over jezelf waardoor jij je eigen behoeften ontkent?
- Nee zeggen is een teken van zwakte. Ik moet sterk zijn.
- Als ik nee zeg ben ik geen ‘goed mens’ en verdien ik geen liefde.
- Ik mag niemand teleurstellen.
- Ik ben niet waardig, tenzij ik iets nuttigs doe.
- Als mensen weten hoe ik me echt voel, vinden ze me niet aardig
- Het is egoïstisch om nee te zeggen.
- Het is niet liefdevol om boos te zijn.
Merk je hoe oude patronen jou belemmeren in jouw leven en werk? Wil jij je vrijer, energieker en meer in verbinding met jezelf en anderen voelen? Bel me voor een vrijblijvende intake: 06-15 18 08 82.